Τι είναι το γλαύκωμα;

Το γλαύκωμα αποτελεί μια ομάδα παθήσεων του οφθαλμού, οι οποίες έχουν σαν κοινό χαρακτηριστικό την καταστροφή του οπτικού νεύρου και συνεπώς της όρασης του ασθενούς.

Ποια τα συμπτώματα;

Το γλαύκωμα είναι κατά κανόνα ασυμπτωματική νόσος και οι γλαυκωματικοί ασθενείς δεν αντιλαμβάνονται την παρουσία της. Για το λόγο αυτό η έγκαιρη διάγνωση του γλαυκώματος είναι σημαντική και προλαμβάνει την δημιουργία σημαντικής γλαυκωματικής βλάβης. Γι' αυτό τον λόγο όλοι οι άνθρωποι άνω των 40 ετών, πρέπει να εξετάζονται προληπτικά από οφθαλμίατρο.

Τι προκαλεί το γλαύκωμα;

Το γλαύκωμα προκαλείται από την αδυναμία απαγωγής του υγρού που φυσιολογικά παράγεται στο εσωτερικό του οφθαλμού. Αυτό οδηγεί στην αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Με τον χρόνο, η πίεση που ασκείται στο οπτικό νεύρο, μπορεί να οδηγήσει σε προοδευτική και μη αναστρέψιμη βλάβη αυτού και μόνιμη απώλεια όρασης.
Υπάρχει όμως και το Γλαύκωμα Φυσιολογικής ή Χαμηλής Πίεσης όπου παρατηρείται βλάβη του οπτικού νεύρου χωρίς παράλληλη αύξηση της ενδοφθάλμιας πίεσης. Σ αυτή τη μορφή γλαυκώματος σημαντικό ρόλο παίζει ο αγγειακός παράγοντας. Να σημειωθεί πως μια αυξημένη ενδοφθάλμια πίεση δεν σημαίνει γλαύκωμα αν συνάμα δεν παρατηρείται βλάβη του οπτικού νεύρου. Στην περίπτωση αυτή καλείται οφθαλμική υπερτονία.

Ποιος κινδυνεύει;

Οι προδιαθετικοί παράγοντες είναι οι εξής:
-Η κληρονομικότητα
-Η προχωρημένη ηλικία
-Ο διαβήτης
-Η υπέρταση
-Η μυωπία
-Η μαύρη φυλή
-Η μακροχρόνια χορήγηση κορτιζόνης, ιδίως τοπικά (κολλύρια)
-Ο τραυματισμός του οφθαλμού

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί το γλαύκωμα;

Συνήθως αντιμετωπίζεται αρχικά με τη χορήγηση κολλυρίων. Θεραπεία με laser ή χειρουργική μπορεί επίσης να εφαρμοστεί εάν είναι αναγκαίο και εφόσον η φαρμακευτική αγωγή δεν είναι αποτελεσματική.

Ποια lasers υπάρχουν για το γλαύκωμα;

Αrgon Laser Τραμπεκουλοπλαστική (ALT): Σε γλαυκώματα ανοιχτής γωνίας εφαρμόζουμε θερμικό λέιζερ στο διηθητικό ηθμό, στην γωνία του προσθίου θαλάμου, με σκοπό την διάνοιξη αυτού.
Εκλεκτική Laser Τραμπεκουλοπλαστική (SLT): Εφαρμόζουμε ειδικό μη θερμικό Yag Laser στο διηθητικό ηθμό στη γωνία του προσθίου θαλάμου, το οποίο έχει σαν αποτέλεσμα την ανάπλαση και τη διάνοιξη του ηθμού.
Περιφερικές ιριδοτομές: Ανοίγουμε με Yag laser μικρές οπές στην περιφέρεια της ίριδας, με σκοπό την άμεση επικοινωνία του προσθίου με τον οπίσθιο θάλαμο. Εφαρμόζεται στα γλαυκώματα στενής ή κλειστής γωνίας.
Κυκλοφωτοπηξία: Αποτελεί σύγχρονη εφαρμογή παλαιότερης μεθόδου, της κυκλοκρυοπηξίας. Με την μέθοδο αυτή εφαρμόζουμε ειδικό λέιζερ, εξωτερικά ή εσωτερικά στον οφθαλμό, στη περιοχή του ακτινωτού σώματος πίσω από την ίριδα, με σκοπό την μείωση της παραγωγής του υδατοειδούς υγρού.

Πότε θα προβούμε σε χειρουργική επέμβαση;

Υπάρχουν διάφορα είδη χειρουργικών επεμβάσεων. Η πιο συχνή και πιο αποτελεσματική είναι η τραμπεκουλεκτομή. Με την μέθοδο αυτή κατασκευάζουμε χειρουργικά μια τεχνητή οδό αποχέτευσης του υδατοειδούς υγρού, από τον πρόσθιο θάλαμο προς την εξωτερική επιφάνεια του σκληρού χιτώνα.

Κανόνες κλειδιά:

Το χρόνιο απλό γλαύκωμα είναι απόλυτα ασυμπτωματικό. Θυμηθείτε πως ο δικός σας ρόλος στην αντιμετώπιση της πάθησης είναι σημαντικός. Η χρόνια δέσμευση σας είναι απαραίτητη για την διατήρηση της πολύτιμης όρασής σας.
Παίρνετε τα φάρμακά σας όπως ακριβώς έχει συστήσει ο γιατρός σας. Να ενσταλάζετε το κολλύριο μία συγκεκριμένη ώρα της ημέρας. Αυτό θα σας βοηθήσει στο να μην το ξεχνάτε. Ενημερώστε τον γιατρό σας για τυχών παρενέργειες του φαρμάκου καθώς και για άλλα τυχών φάρμακα που ενδεχομένως παίρνετε.
Λόγω κληρονομικότητος, ενθαρρύνετε τους ενήλικες συγγενείς σας να υποβάλλονται και αυτοί τακτικά σε οφθαλμική εξέταση.

Στις 28-29 Ιουνίου 2014 θα πραγματοποιηθεί στην Μαρώνεια Ροδόπης (ΗΟΤΕL ISMAROS)

το 11ο ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΟΕΘΑΜΒΑ "ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΗΝ ΟΦΘΑΛΜΟΛΟΓΙΑ"

Πατήστε στην εικόνα για να δείτε το πρόγραμμα του Συνεδρίου

Παρακολουθήστε τα videos του 11ου Οφθαλμολογικού Συνεδρίου εδώ

Ο διαβήτης μπορεί να επηρεάσει την όραση

Εάν πάσχετε από σακχαρώδη διαβήτη ο οργανισμός σας δεν χρησιμοποιεί και δεν αποθηκεύει το σάκχαρο με σωστό τρόπο. Το γεγονός αυτό μπορεί να προκαλέσει αλλοιώσεις στα αγγεία, τις φλέβες και τις αρτηρίες που μεταφέρουν το αίμα στο εσωτερικό του σώματος. Ο διαβήτης μπορεί να προσβάλλει την όραση προκαλώντας διακυμάνσεις της διάθλασης, καταρράκτη και - το σημαντικότερο απ' όλα - βλάβη στα αγγεία μέσα στον οφθαλμό. Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αποτελεί την κυριότερη αιτία πρωτοπαθούς τύφλωσης μεταξύ ενηλίκων σε όλο το δυτικό κόσμο και στην Ελλάδα. Πιστεύεται ότι οι ασθενείς με αθεράπευτο διαβήτη βρίσκονται 25 φορές σε μεγαλύτερο κίνδυνο για τύφλωση απ' ότι ο γενικός πληθυσμός.

Πως προκαλείται η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια;

Στα πλαίσια της γενικευμένης μικροαγγειοπάθειας που προκαλεί ο Διαβήτης, προσβάλλονται τα μικρής διαμέτρου αγγεία του αμφιβληστροειδούς (προτριχοειδικά αρτηρίδια, τριχοειδή και φλεβίδια), με αποτέλεσμα την αύξηση της διαπερατότητας των τοιχωμάτων τους αλλά και την απόφραξη του αυλού τους. Αυτό οδηγεί αφ' ενός μεν στη 'διαρροή' συστατικών του αίματος στον περιβάλλοντα χώρο (οίδημα) και αφ' ετέρου στην ελλιπή οξυγόνωση της περιοχής με παραγωγή ουσιών που συμβάλλουν στη διατήρηση του οιδήματος και στην παραγωγή νέων αγγείων (πχ VEGF-A.)Υπάρχουν 2 στάδια διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας, η μη παραγωγική και η παραγωγική αμφιβληστροειδοπάθεια. Κανένα στάδιο δεν είναι αθώο, αλλά δυστυχώς είναι δυνατόν μέχρι το τελευταίο στάδιο να μην υπάρχουν σοβαρά συμπτώματα.

Ποιά άτομα είναι πιθανότερο να παρουσιάσουν Διαβητική Αμφιβλητροειδοπάθεια;

Kαταρχήν οποιοσδήποτε έχει διαβήτη είτε είναι ινσουλίνο εξαρτώμενος (Τύπος 1) νεαρός σε ηλικία είτε είναι μη ινσουλίνο-εξαρτώμενος (Τύπος 2). ΄Οσο περισσότερο χρόνο πάσχει ο ασθενής απο διαβήτη, τόσο περισσότερες πιθανότητες υπάρχουν να αναπτυχθεί Διαβητική Αμφιβληστροειδοπάθεια.

Ποιά είναι τα συμπτώματα της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας;

Η Δ.Α. είναι από τις πλέον ύπουλες ασθένειες. Ακόμη και όταν συμβαίνουν σοβαρές αλλοιώσεις στο μάτι, ο ασθενής μπορεί να μην έχει συμπτώματα και να μην αντιλαμβάνεται την βαρύτητα της κατάστασης. Η όραση μπορεί να μην μεταβληθεί μέχρι που η νόσος να εξελιχθεί σε πιο προχωρημένα στάδια.
Τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν υπάρξει οίδημα στην ωχρά ή αιμορραγία του υαλώδους ή του αμφ/δούς με απώλεια οράσεως.

Ποια η σημασία της οφθαλμολογικής εξέτασης και κάθε πότε πρέπει να γίνεται;

Ο διαβητικός πρέπει να υποβάλλεται τακτικά σε οφθαλμολογική εξέταση ακόμη και όταν δεν έχει συμπτώματα, για έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της αμφ/πάθειας. Θυμηθήτε ότι η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία. Και στην συγκεκριμένη περίπτωση, η τακτική επίσκεψη στον οφθαλμίατρο είναι εκείνη που θα σώσει πολλές φορές την όρασή μας.
Η βυθοσκόπηση (ή οφθαλμοσκόπηση) μέσω διαστολής της κόρης των ματιών είναι η βασική εξέταση που πρέπει να κάνει συχνά ο διαβητικός ασθενής. Η επίσκεψη στον οφθαλμίατρο θα πρέπει να γίνεται κάθε έτος εφόσον δεν συντρέχουν λόγοι για πιο συχνή παρακολούθηση και εφόσον δεν υπάρχουν αλλοιώσεις στον βυθό. Αν υπάρχουν αλλοιώσεις τότε οι επισκέψεις μας θα γίνονται ανάλογα με τις συτάσεις των ιατρών. Με αυτό το τρόπο θα υπάρχει η δυνατότητα να προβλεφθούν έγκαιρα οι βλάβες και να βρεθούν οι ενδείξεις για την φλουοραγγειογραφία. Η εξέταση αυτή είναι το επόμενο βήμα το οποίο ακολουθείται αν χρειαστεί και είναι το σημαντικό όπλο των οφθαλμιάτρων για σαφέστερη διάγνωση της Δ.Α. και την κατάσταση των αγγείων, χορηγώντας ενδοφλεβίως μια χρωστική την φλουορεσκείνη, και φωτογραφίζοντας τον βυθό του ματιού.

Θεραπεία

Ο διαβητικός ασθενής θα πρέπει να γνωρίζει ότι το πιο σημαντικό που μπορεί να κάνει για την ασθενειά του είναι να ρυθμίζει σωστά το σάκχαρό του. Το απορρυθμισμένο σάκχαρο προωθεί με γρηγορότερους ρυθμούς την Δ.Α. Επίσης θα πρέπει να ρυθμίζει την υπέρταση του, την υπερλιπιδαιμία (χοληστερίνη και τριγλικερίδια) αν υπάρχει και να περιορίζει το κάπνισμα και το αλκοόλ.
Η θεραπεία της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας γίνεται με την ενδοϋαλοειδική χορήγηση αντι-αγγειογενετικών παραγόντων (αντι –VEGF), με ακτίνες laser ή και με τα δύο . Σε βαριές περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί η διενέργεια σοβαρής χειρουργικής επέμβασης (υαλοειδεκτομή) Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία της παραγωγικής αμφιβληστροειδοπάθειας και του οιδήματος της ωχράς κηλίδας μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο τύφλωσης.

Εικόνα 4 . Ενδοϋαλοειδική έγχυση αντι-αγγειογενετικού παράγοντα

Εικόνα 5. Θεραπεία με laser